Angstig in deze tijd?
We voelen ons angstig in deze tijden. Angst is een logische emotie, want er zijn redenen om angstig te zijn. Angstreacties zijn bijvoorbeeld, klamme handen, trillende stem, hartkloppingen, gespannen voelen. We kunnen bang zijn voor het virus of angstig zijn voor andere dingen bijvoorbeeld, honden of autorijden op de snelweg. Als we de situaties vermijden zal de angst blijven bestaan of zelfs groter worden.
Verwerking angstsignalen uit balans
Gebieden in de hersenen sturen elkaar signalen om te remmen of aan te moedigen. In goed werkende hersenen zijn alle signalen met elkaar in balans. Je kunt goed inschatten wanneer iets gevaarlijk is, zodat je inderdaad een angstige reactie hebt of niet.
Boodschappen in je hersenen
Als je angstig bent heb je als het ware je antennes uitstaan zodat je bij dreigend gevaar direct kunt reageren. Dat komt door stoffen die boodschappen overbrengen van de ene naar de andere hersencel: boodschapperstoffen (neurotransmitters). Boodschapperstoffen als serotonine, dopamine, noradrenaline, glutamaat en gamma-aminoboterzuur (GABA) maken dat je waakzaam bent voor mogelijk gevaarlijke situaties.
Iedereen heeft een ingebouwd angstsysteem van vechten, vluchten of bevriezen: ‘Fight-Flight-Freeze’. Dit is de automatische reactie van je hersenen bij gevaar.
Voorbeeld: je wil een zebrapad oversteken, ineens zie je dat iemand hard aan komt rijden, je schrikt en je lichaam komt in de vluchtstand. Op het laatste moment remt de auto toch. Je moet even bijkomen van de schrik maar herstelt weer van de angst. Je komt weer in balans.
Door boodschapperstoffen wordt een angstimpuls van de ene hersencel naar de andere overgebracht. Het gaat met name om drie hersengebieden: de amygdala, de hippocampus en de prefrontale cortex. Deze gebieden vormen het ‘angstcircuit’ in de hersenen. In de amygdala vindt de emotionele informatieverwerking plaats. Als je gevaar of angst beleeft verwerken je hersenen de informatie daarover allereerst op die plaats. Vervolgens geeft de hippocampus er betekenis aan. Bij angststoornissen lijkt de verbinding tussen de hypothalamus, de hypofyse en de bijnierschors in de war te zijn. Deze verbinding is belangrijk bij de stressreactie van ons lichaam.
Wanneer je angstig bent en slecht herstelt van spanning in je werk etc. kunnen eenvoudige tips je helpen te herstellen. Het is waardevol om aandacht te hebben voor je emoties en deze niet weg te duwen, maar te leren toestaan en te erkennen dat je dit gevoel hebt. Angst hoort bij het leven. Als je angstig bent en je wil hieraan iets gaan doen kunnen deze tips je helpen:
- Probeer een goed beeld te krijgen van je angsten. Houd bijvoorbeeld een dagboek bij. Probeer antwoord te geven op vragen als ‘Waar ben ik bang voor?’ ‘Hoe beïnvloeden deze angsten mijn leven?’ ‘Hoe reageert mijn lichaam op (beginnende) angst of paniek? Wat doe ik dan?’
- Praat over je angsten met je partner of mensen die belangrijk voor je zijn. Zij zullen je beter gaan begrijpen en je voelt je minder alleen. Je schaamt je niet meer zo.
- Probeer moeilijke situaties niet te vermijden. Door de strijd met je angst in kleine stapjes aan te gaan zul je zien dat je angst steeds iets minder kan worden.
- Ga sporten, liefst een sport zoals zwemmen, fietsen, wandelen. Ga naar buiten: frisse lucht en zonlicht doen je goed.
- Wees matig met alcohol en gebruik geen drugs. Het kalmerende effect en de vermindering van je angst is maar tijdelijk. Op de lange termijn kan alcohol je gevoelens van angst juist versterken. XTC en cocaïne (coke) kunnen zelfs paniek en angst bij je veroorzaken.
- Drink niet te veel dranken met cafeïne, zoals koffie of cola.